قصد داریم در این مطلب به ویتنام مرکزی و دو شهر دانانگ و هوییآن و پس از آن به ویتنام شمالی و هانوی پایتخت این کشور سفر میکنیم تا با جاذبههای تاریخی و طبیعی بیشتری آشنا شویم. خوب است همین جا به این نکته اشاره کنیم که «ها وان سیو»؛ معاون وزیر گردشگری ویتنام در دفتر کار خود در هانوی، پایتخت ویتنام، گفته که ویتنام آماده میزبانی از گردشگران ایرانی است. چندی پیش نیز رئیس جمهوری با سفر به ویتنام تفاهمنامههای تبادل گردشگر بین دو کشور را به امضا رساند. با این اتفاق شاید ایرانیها بتوانند مسیر فرهنگی خوبی در شرق آسیا برای سفرهای خود طراحی کنند و ویتنامیها نیز گردشگران بیشتری برای دیدار از ایران و آشنایی با جاذبههای فرهنگی ایران گسیل کنند.
با گشت و گذار در بازار بنتن و خیابانهای شلوغ هوشی مین و بازدید از مناطق بکر طبیعی و حفاظت شده و جنگلهای پهن برگ اطراف سایگون در ویتنام جنوبی ، نوبت به سفر به شهر دانانگ یکی از بی نظیرترین چشماندازهای طبیعی ویتنام با آبوهوای بهتر از هوشی مین میرسد. فرودگاه کوچک پروازهای داخلی در شهر هوشی مین مملو از ویتنامیهایی است که اجناس خریداری شده از سایگون را با خود به شهرهای دیگر میبرند. ترمینال پروازهای داخلی شهر هوشی مین شباهت بسیاری به ایستگاه مرکزی راهآهن تهران دارد. فرودگاه چندان تمیز نیست و بیشتر شبیه ترمینالهای اتوبوسرانی در شهر تهران است. این فرودگاه حتی بسیار کوچک تر از فرودگاه مهرآباد تهران است. پرواز از سایگون در جنوب ویتنام به شهر دانانگ در ویتنام مرکزی یک ساعت و ۲۰ دقیقه به درازا میکشد. پروازهای داخلی در ویتنام شلوغ و البته پر سروصدا هستند. ویتنامیها در داخل پرواز با صدای بلند با یکدیگر در حال گفتوگو به زبان خود هستند. این همهمه البته فرصت خوبی برای شنیدن زبان آوایی ویتنام و آشنایی بیشتر با کلمات آن است. دانانگ نیز از فراز آسمان پر از رودخانهها و آبهای جاری است. فرودگاه دانانگ بسیار شیکتر از فرودگاه هوشی مین است و از همان بدو ورود متوجه میشوید که این شهر تفاوتهای آشکار با هوشیمین،؛ مرکز تجاری ویتنام دارد.
ویتنام مرکزی نقطه عطف گردشگری ویتنام و درست همان نقطهای است که گردشگران در جستوجوی طبیعت، تاریخ و فرهنگ، زیبایی و آرامش را فراخوانده است. پس نخستین پیشنهاد برای ایرانیهایی که قصد سفر به ویتنام با تور را دارند، این است که یک روز از اقامت خود در هوشی مین بکاهند و فرصت حضور در دانانگ را بیشتر کنند. این شهر ساحلی بزرگ در امتداد رود هان در ساحل دریای جنوبی چین قرار گرفته است. پل اژدها نخستین جاذبه معماری سازه در شهر دانانگ است که در مسیر فرودگاه تا شهر بر رودخانه هان بسته شده و در تمامی مسیر پل دو اژدهای در حال حرکت در دو سوی پل گردشگران را به ورودی شهر میرساند. اژدها در جنوب و شرق آسیا نماد قدرت است.
کوهستان ماربل یا کوه مرمرین و روستای صخرهای دستکند نون نوک در داخل این کوهستان، نخستین جاذبه گردشگری طبیعی و فرهنگی در یکی از روستاهای واقع در بخش جنوبی شهر دانانگ است. ۵ کوه متعدد با فاصله اندک در این منطقه قرار دارند که مملو از پوشش گیاهی هستند و در کنار یکدیگر چیده شدهاند. این کوهها با نامهای، کوهستان چوب، کوه آهن، کوه آب، کوه آتش و کوه زمین شناخته میشوند. کوهستان ماربل نیز مملو از معابد بوداییها و هندوهاست. معماری معابد در ویتنام بهره گرفته از معماری سنتی چین است و اژدها، عناصر ۴ گانه و گونههای جانوری همچون میمون، پرنده درنا و ماهی از اجزای جداییناپذیر ساختارهای معماری معابد و خانههای سنتی ویتنامیهاست.
کوهستان ماربل نزدیک به ۱۰۰ کیلومتری خارج از شهر دانانگ نیز از این نشانهها خالی نیست. در این کوهستان از دامنه تا قله کوه بیش از ۱۲۰ مجسمه بودا قرار دارد. کوهستان ماربل برای ویتنامیها و مردم شرق آسیا شاید از این منظر مقدس باشد که نیایشگاههای متعدد را در خود جای داده و حتی قله کوه نیز به صورت یک دستکند کاملا خالی است و درون آن پاگودای تاریخی کوه ماربل با برخورداری از دالانهای دارای معماری تاریخی قرار گرفته است. وجود چشماندازی وسیع از فراز کوهستان ماربل یکی دیگر از جاذبههای طبیعی این منطقه است که گردشگران را در یک کوهنوردی سبک با آثار طبیعی، جاذبههای تاریخی و فرهنگ مردمان جنوب شرق آسیا آشنا میکند. در تمامی کوهستان ماربل غارهای متعدد و دالانهای باریک قرار دارند و حتی در این دالانها نیز میتوان مجسمههای بودا را در دیواره صخرهها مشاهده کرد.
کوهستانهای ماربل اما با استخراج وسیع سنگهای مرمر و تخریب جدی مواجه اند. ویتنامیها کوههای ماربل را میتراشند و سنگهای مرمر کوهستان را به مجسمههای بزرگ بودا و گونههای طبیعی تبدیل میکنند. بدین جهت منطقه ای که کوهستان ماربل در آن قرار گرفته است مملو از کارگاههای تراش سنگ است و اقتصاد و معیشت مردمان منطقه نیز به تولیدات صنایع دستی و مجسمههای عظیم تراشیده از سنگ مرمر وابسته است. البته دولت ویتنام در سالهای اخیر تراشیدن سنگ از کوههای منطقه ماربل را ممنوع کرده است، اما با این حال میتوان قطعات بزرگ صخرهها را در کارگاههای سنگ تراشی اطراف جاده منتهی به ماربل مشاهده کرد. مشاهده جاذبه طبیعی ماربل و چشم انداز بکر و زیبای این منطقه تا عصر هنگام به طول میانجامد و همزمان با شروع بارش باران ماربل را برای بازگشت به دانانگ ترک میکنیم.
شهر دانانگ یکی از آرام ترین شهرهای ویتنام و از جاذبههای آرامش بخش در مرکز این کشور است. ساحل آرام و کم جمعیت دانانگ به همراه رستورانهای ارزانقیمت و از همه مهمتر خالی بودن از همهمه و شلوغی شهر تجاری هوشیمین، تداعی کننده سفر به برخی مناطق بکر و آرام شمال ایران است. دانانگ شباهت زیادی به شهرهای ساحلی شمال ایران دارد، اما با این تفاوت که مانند شهرهای شمالی ایران نه ترافیک آخر هفته در آن جاری است و نه از شلوغی و آلودگی هوا در آن خبری هست.
نرخ اقامت در هتلهای این شهر ارزان است و میتوانید با پرداخت ۴۰ دلار یک شب اقامت در یک هتل ۴ ستاره در شهر دانانگ داشته باشید. دانانگ یکی از شهرهای توریستی ویتنام جنوبی است که در آن خبری از مسافرخانههای شلوغ و هتلهای ارزانقیمت هوشی مین نیست. به همین خاطر است که پیشنهاد میکنیم به جای یک روز اقامت در این شهر از اقامت سه روزه در شهر هوشی مین کم و دو روز را صرف تجربه آرامترین نقطه ویتنام کنید. ضمن آن که میتوانید فرصت بیشتری برای لذت بردن از جاذبههای شهر تاریخی هویی آن، در همسایگی چین داشته باشید. در طول مسیر در اطراف جادههایی که در دو سوی آن دشتهای وسیع سرسبز و پوشیده از شالیزارهای برنج و درختان میوههای استوایی قرار گرفته اند، گاه با گورستانهای نزدیک به جاده مواجه میشوید. ویتنامیها سنت بسیار جالبی دارند. آنها به زندگی پس از مرگ معتقدند و به همین دلیل نیز گورستانهای کشیده شده در اطراف جادهها شبیه شهرهای تاریخی است. هر سنگ قبر با ظرافت بسیار به صورت یک اثر معماری تراشیده شده و برخی از آنها ساختمانهای چند طبقه در ابعاد کوچک هستند. بنابراین تماشای گورستانها نیز میتواند به دلیل جلوههای هنری و آشنایی با انواع معماری در فرهنگ ویتنامی جالب باشد.
هویی آن در استان کوآنگ نام و در فاصله یک ساعتی از شهر دانانگ قرار دارد. این شهر کوچک تاریخی و البته زیبا تنها ۱۲۰ هزار تن جمعیت دارد و توانسته هزاران گردشگر را از سراسر جهان تنها برای بازدید از خود به ویتنام جذب کند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید پیشینه قدیمیترین ساختمان تاریخی تمام چوبی این شهر که گردشگران بسیاری از آن بازدید میکنند به ۲۰۰ سال قبل میرسد. شهر تاریخی هوییآن در فهرست جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده و تمامی شهر اکنون تحت نظارت یونسکو است و به عنوان یک سایت میراث جهانی شناخه میشود. این شهر ماکت بسیار کوچکی از بخشی از شهر ونیز در ایتالیاست و رودخانه جاری در وسط شهر شبیه تصاویری است که از شهر ونیز در اذهان مانده است. شاید به همین دلیل است که هویی آن را از منظر تصویری ونیز ویتنام خواندهاند. هویی آن دارای یک معبد تاریخی با معماری باشکوه به سبک چینی است. هویی آن مملو از خانههای سنتی ویتنامی، فروشگاههای متعدد صنایع دستی و موزههای مردم شناسی غنی و زیباست که در خانههای تاریخی این شهر دایر شدهاند.
خانه تئاتر شهر نیز یکی دیگر از جاذبههای گردشگری هویی آن است که در آن هنرهای سنتی و نمایشی ویتنام و موسیقی مردمی ویتنام اجرا میشود. گردشگران در خانه تئاتر هویی آن میتوانند با سنتهای مختلف ویتنامیها و آیینها ، جشنها و آداب و رسوم آنها و در یک کلام مردم شناسی ویتنام آشنا شوند. اجرای اپراهای سنتی شبیه اپرای چینی نیز یکی دیگر از جاذبههای خانه تئاتر شهر هویی آن است که گردشگران بسیاری ترجیح میدهند بخشی از زمان سفر خود را به حضور در نمایشهای اجرا شده در این خانه نمایش اختصاص بدهند. در وصف جاذبههای گردشگری شهر تاریخی هویی آن همین بس که بسیاری از چشماندازهای آن به سبک سنتی و بهرهگیری از شیوه شهرسازی چینی بنا شده است. این شهر لوکیشن تصویربرداری سریالهای تلویزیونی و حتی محلی برای ثبت عکسها و تصاویر یادبود جشن ازدواج برای عروس و دامادهای ویتنامی است.
با قدم زدن در کوچه و خیابانهای این شهر میتوانید زوجهای جوان زیادی را مشاهده کنید که در کنار ساختمانهای تاریخی به ثبت تصاویر فیلمها و آلبوم ازدواجشان میپردازند. فرهنگ و سبک زندگی به شیوه چینی در شهر هویی آن بسیار رواج دارد و مردم این شهر نیز احترام زیادی برای فرهنگ چینی قائل هستند. شب هنگام هویی آن غرق در نور فانوسهای رنگارنگ میشود و ویتنامیها و گردشگران با خرید فانوسهای دریایی و روشن کردن شمع در آنها، درخواستهای خود را با فانوسهای دریایی مطرح میکنند و به نیت برآورده شدن آرزویشان آنها را راهی رودخانه میکنند. به همین دلیل است که شب هنگام رودخانه جاری در وسط شهر هویی آن مملو از نور فانوسهایی است که رقصان بر سطح آب مسیر خود را طی میکنند. اقامت در شهر تاریخی هویی آن یا بازگشت به استان کوآنگنام با چند دقیقه پیادهروی از شهر تاریخی هوییآن میسر است و میتوانید صبح روز بعد از کوآنگ نام بار دیگر به شهر دانانگ بازگردید و با یک ساعت طی مسیر در سوی دیگر شهر دانانگ به بازدید شهر باستانی میسون از دیگر جاذبههای یونسکو در دل جنگلهای ویتنام بروید.
شهر باستانی میسون در جنگلهای منطقه دوی خویین قرار گرفته است. میسون یک شهر باستانی با کارکرد مذهبی بود که توسط پادشاهان محلی عهد باستان ویتنام در سلسله محلی پادشاهی چم، پایه گذاری شده است. این شهر باستانی که در فهرست میراث جهانی بشر نیز قرار دارد دارای چندین معبد به سبک معابد هندو و چینی است که در عهد باستان ویتنام پایهگذاری شده است. میسون مهم ترین پایگاه مذهبی و اندیشهای در دوره باستان بود. این شهر برای سالیان دراز در میان انبوه پوشش جنگلی درهای در دوی خویین و در میان کوههایی به شکل دندان ببر قرار داشت و برای قرنها پنهان شدهبود. معابد هندو و بودایی در این شهر با معماری خاصشان وجود دارند. میسون شهر معابد و یک شهر مذهبی در درون جنگل است. گیاهان جنگلی طی قرنها چنان این شهر باستانی را در میان گرفته بودند که هیچ کس نشانی از آن نمیدید، اما در قرن ۱۹ میلادی زمانی که گروهی از شکارچیان فرانسوی شکار خود را در جنگلهای دوی خوین دنبال کردند ناگهان به نقطهای رسیدند که پوشش گیاهی عجیبی داشت.
آنها کنجکاو شدند و با کنار زدن پوشش گیاهی تمدن باستانی ویتنام را از درون انبوه گیاهان جنگلی یافتند و از آن پس باستانشناسان فرانسوی به کاوش در شهر باستانی میسون پرداختند و مرمتگرانشان اقدام به مرمت ساختارهای معماری این محوطه باستانی کردند. بسیاری از بناهای باستانی این شهر که کارکرد مذهبی داشتند و توسط فرانسویها مرمت شدند، بعدها در جنگ ویتنام به دلیل حملات پیدرپی بمبافکنهای آمریکایی و آتش زدن مناطق جنگلی دوی خویین برای از بین بردن ویت کنگها، از بین رفتند. دو معبد باستانی بودایی و هندی در این منطقه نیز از میان بناهای برجای مانده از این شهر باستانی اکنون تبدیل به موزههای کوچکی برای به نمایش گذاشتن کتیبهها و سنگنگارههای باستانی شده است. برای رسیدن به محوطه باستانی میسون و حتی برای ورود به محوطه باستانی که در دل جنگلهای دوی خویین واقع شدهاست، باید ۱۰ دلار پرداخت کنید .
در طول مسیر نیز خودروهای کوچک برقی گردشگران را تا چند کیلومتر مانده به شهر باستانی میسون میرسانند و پس از آن با یک پیادهروی سبک در مسیرهای بازگشایی شده برای گردشگران که با روکشهای مخصوص فرش شدهاند، میتوانید به اعماق جنگل بروید و به تماشای میسون بنشینید و با همزیستی مسالمتآمیز ادیان در کنار یکدیگر آشنا شوید. بررسیهای باستان شناسان مشخص کرده است که بیش از ۷۰ معبد و مقبره در محوطه باستانی میسون در فاصله قرن ۴ و ۱۴ میلادی بنا شده است. باستانشناسان همچنین قدمت شهر باستانی میسون را به قرن چهارم میلادی نسبت میدهند.در تاریخ این شهر میخوانیم که پادشاهی محلی چمپا دوام نیافت و بزرگترین نیایشگاه این شهر باستانی توسط پادشاه هندو با نام سامبهووارمان به آتش کشیده شد و در قرن هفتم میلادی بار دیگر توسط همان پادشاه با کتیبههای متعلق به آیین خود بازسازی و مورد استفاده قرار گرفت.
برای بازدید از محوطه باستانی میسون زمان زیادی لازم نیست و تنها چند ساعت برای بازدید از آن کافی است، اما میتوانید ساعاتی نیز در طبیعت بکر و زیبای جنگل دوی خویین قدم بزنید و بر پلهای بسته شده بر جویبار کم آب میسون بنشینید و از حضور در طبیعت بکر و سرسبز آن لذت ببرید.
پرواز از فرودگاه تمیز دانانگ تا فرود در فرودگاه بزرگ هانوی، پایتخت ویتنام یک ساعت و ۱۰ دقیقه طول میکشد. هانوی کلانشهر ویتنام است که در سال ۲۰۱۲ به خواهرخواندگی تهران درآمد. جالب آن که این شهر تنها شهر خواهرخوانده با شهرهای ایران نیست. شهر هوئه با انزلی و شهر کانتو با آمل خواهرخوانده شدهاند. هوشی مین یا سایگون که پیش تر در مورد آن نیز نوشتیم با شهر تبریز در سال ۲۰۱۵ خواهرخوانده شدهاند. هانوی شهر بسیار بزرگی است و جاذبههای گردشگری آن همچون خلیج هالونگ بی در فهرست یونسکو ثبت شدهاند. هالونگ بی به معنای اژدهای نشسته است و یکی از مناطق حفاظت شده و بکر جهان با وسعت حدود ۴۴ هزار هکتار در استان کوانگ نن ویتنام نزدیک به هانوی قرار دارد.
هانوی شهری به یاد ماندنی است. روزها خیابانهای شهر شبیه همه شهرهای جهان، مملو از جنب و جوش کار و فعالیت روزانه میشود، اما عصر که میشود چهره شهر کاملا تغییر میکند. تمامی پیادهروها تبدیل به رستوران شهری میشوند، میز و صندلیهای پایه کوتاه پلاستیکی در سراسر شهر گسترده میشوند و مردم شروع به صرف غذا میکنند. این وضعیت تا نیمه شب ادامه دارد. صبح هنگام اما همه چیز به حالت قبل بازگشته است. خیابانهای پر از زبالهها پاکسازی شده اند و خبری از میز و صندلیها و رستورانهای کنار خیابان نیست.
هانوی شهر بزرگی است و همچون هوشی مین پر از موتورسیکلت است. بلند مرتبهسازی در این شهر شکل گرفته است و هزینه زندگی در این شهر هیچ تفاوتی با تهران ندارد. حتی نرخ خرید یا اجاره خانه در این شهر شبیه تهران است. اما جاذبههای اطراف شهر هانوی پایتخت ویتنام بسیار شگفتانگیز است. استان نین بین یکی از مناطق نزدیک به هانوی است که فاصله آن تا شهر هانوی با استفاده از خودرو نزدیک به ۲ ساعت است. نین بین یکی از بینظیرترین چشم اندازهای طبیعی این منطقه است که تردد در آن با قایق امکانپذیر است. این منطقه کوهستانی پر است از پوشش گیاهی سبز رنگ و جلبکهای آبی و گیاهان آبزی بیرون آمده از آب که تصویری بدیع خلق کردهاند. شقایقهای آبی در سطح رودخانه نین بین منظرهای شگفت خلق میکنند و قایق وسیله اصلی تردد در این استان است. میتوانید در قایقهای چوبی بنشینید و با عبور از میان کوهستانهای سرسبز در سطح آرام رودخانه پارو بزنید تا به غار «تیینها» برسید.
این غار آبی که مملو از جمعیت خفاشهاست غاری آهکی است که در سال ۲۰۱۰ به روی گردشگران گشوده شد. غار تیینها نیز که گفته میشود آثاری از سکونت ۷ هزار سال پیش در آن یافت شده، همچون بسیاری دیگر از نقاط طبیعی ویتنام حفاظت شده است و برای رفتن به این غار باید از مسیری در میان جنگلهای انبوه بامبو عبور کنید. پس از بازدید از شگفتیهای طبیعی استان نین بین نزدیک به ۱۵۰ کیلومتری هانوی، به پایتخت باستانی ویتنام در همین استان سفر میکنیم. پیش از آن که هانوی پایتخت ویتنام باشد منطقهای محصور در میان رودخانهها و کوهستانهای استان نین بین؛ به نام «هوآلو»، پایتخت باستانی این کشور بود. وزارت گردشگری ویتنام با استقرار سامانه صوتی در سراسر این منطقه کوهستانی و رودخانهای، موسیقی ملایم را برای گردشگران در تمامی کوهستان پخش میکند و گردشگران در حالی که قایقهای پاروزنی در اختیارشان قرار دارد، در این منطقه سفر میکنند.
پایتخت باستانی ویتنام به همراه منظر فرهنگی این منطقه نیز در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. معبد ماهی نیز درست در این منطقه قرار گرفته است. در سازه این معبد اژدها و ماهی دو نماد اصلی است و پس از آن نقش میمون و تندیسهای پرنده درنا نیز به کار رفته است. منطقه حفاظت شده هوآلو مملو از گونههای جانوری است. این منطقه از جاذبههای طبیعتگردی زیادی برخوردار است و مسیری کاملا فرهنگی برای گردشگران علاقهمند به طبیعت است.
با خروج از پایتخت باستانی ویتنام به هانوی بازمی گردیم و در گشت وگذار در این شهر پر جمعیت با ساختمانهای متراکم و حتی مجتمعهای بزرگ مسکونی به بازار محله «مامای» میرویم. این محله یک مرکز تفریحی و البته پر از فروشگاههای پوشاک و صنایع دستی سنتی ویتنام و چین است. بازارهای محلی دیگری نیز در این منطقه دایر است و شباهت اندکی به بازار مولوی خودمان دارد. سه روز اقامت در هانوی پیشنهاد خوبی برای گردشگران است تا هم از جاذبههای تاریخی و طبیعی شهرستانهای اطراف این شهر دیدن کنند و هم به خرید سوغات ویتنامی بپردازند. نرخ اجناس در هانوی اما اندکی بالاتر از خرید در هوشی مین است.
دانانگ مملو از غذاهای دریایی و آبزیانی است که رستورانها روزانه آنها را از اقیانوس و دریای چین صید میکنند و همان طور زنده در آکواریومها یا ظروف بزرگ نگهداری میکنند تا مطابق سفارش مشتریان خود و در برابرشان، آنها را از آکواریومبیرون بکشند و همان جا بپزند. ویتنامیها در دانانگ همچون هوشی مین علاقه زیادی به گذراندن عصرهای خود در کافهها ، رستورانها و قهوهخانهها دارند. عصر که میشود رستورانها یا کافههایی که در سطح وسیع با سازههای فلزی به صورت مسقف ایجاد شدهاند میزبان هزاران ویتنامی و گردشگری میشوند که در دانانگ به سر میبرند و غذای شب را در رستوران تناول میکنند. گونههای متعدد میگو، ماهیهای عجیب و غریب، گربه ماهیها، صدف و خارپشتهای دریایی ذائقه غذایی ویتنامیهاست که همیشه به صورت نیم پز بدون ادویه در اختیار مشتریان قرار میگیرد.
منبع:هفته نامه همشهری شش و هفت – محمد باریکانی